Enflasyonun kelime anlamı mal veya hizmet fiyatalarında sürekli olarak meyadan gelmekte olan artışı ifade eder. Enflasyon dikkate alınması gereken mal veya hizmet fiyatlarının genel düzeyinin belirlenmesidir. Mal veya hizmet alanında meydana gelen fiyat artışının tek tek ele alınması değil, fiyatlar genel düzeyinde oluşan sürekli bir artışın olması aranır. Bir veya birkaç ürünün fiyatının sürekli olarak artmış olması enflasyonun belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır, dikkate alınan unsur fiyatlar genel düzeyinde meyda gelen sürekli artıştır. Bunun yanında enflasyonun düşüşü ise fiyatlar genel düzeyinde meydana gelen düşüşü gösterir.
Teknik açıdan ifade etmek gerekirsi enflasyon, piyasadaki para miktarı ile mal ve hizmetlerin karşılığını gösteren para miktarı arasında oluşan açığın zaman içinde büyümesinden dolayı fiyatların yükselmesi ve yükselmeye bağlı olarak para değerinde oluşan düşüştür.
Enflasyon para değerinin düşmesine sebep olmasından dolayı ülke ekonomisi açısından gerilmeye neden olur ve bu sebepten olayı ortaya çıkması istenmeyen bir durumdur. Paranın değerinin düşmesi paranın satın alma gücünü de doğru orantılı olarak düşürür. Enflasyon çoğunlukla nüfusu fazla olan ve kısıtlı kaynaklara sahip olan ülkelerde gözlemlenir. Ülkeler para değerlerinin düşmesini engellemek amacıyla enflasyonu önlemek amacıyla çareler arar, fakat öncelikle enflasyonun sebepleri araştıralarak bu sebeplerin ortadan kaldırılması gerekir.
Enflasyon yükselmesinin nedenleri nelerdir?
Enflasyonun yükselmesinde sebep olan unsurlardan en temeli tüketici gelirlerinin artması sonucunda mal veya hizmete olan gelen talebin artış göstermesidir. Gelirinde artış olan birey bu artış ile birlikte daha fazla mal veya hizmet satın alma talebinde bulunur. Mal veya hizmetin bu talebi karşılayamayacak düzeyde olması
Enflasyonun yükselmesine neden olan bir diğer durum ise ülkede yapılan toplam harcamının ülkenin elde ettiği toplam geliri aşmasıdır. Elde edilen gelirden daha fazlasının harcanması bütçe açığı oluşturur.
Ülkede üretilen mal veya hizmetin maliyetinin artması halinde bu artış mal veya hizmetin de fiyatına yansıyacak ve bunların fiyatları da artacaktır. Bu fiyat artışı ile doğru orantılı olarak üretilen mal veya hizmete olan talepte azalacaktır. Talebin az olması piyasanın durulmasına neden olacak ve bu da enflasyonun yükselmesini tetikler.
Mal ve hizmete karşı olan talebin, üretimin bazı sebeplerden dolayı yapılamamasından enflasyonu yükseltir. Yani başka bir ifadeyle üretim miktarında olan azalmanın talebi karşılayamaması halinde bu durum enflasyonun yükselmesine sebep olur. Arzın az olması talebi arttıracaktır. Talebin artması ile birlikte arz edilen ürünlerin fiyatlarında artış gözlemlenir. Fiyatları artan ürünlerin daha az alınmasına neden olur.
Ülkenin yapmış olduğu ihracatın ithalattan az olması durumunda dış ticaret açığı oluşacaktır. Bu açık para ihtiyacını artıracaktır. Merkez bankası paraya olan ihtiyacı dengelemek amacıyla karşılıksız olarak para arz edecek ve bu açığı kapatmaya çalışacaktır. Merkez Bankasının karşılıksız para arzında bulunması paranın değerinin düşmesine neden olur. Paranın değeri düşmesi ise o paranın alım gücünün azalmasın gösterir. Değeri düşen para ile daha az mal veya hizmet alınabilecektir. Bu durum enflasyonun yükseldiğini gösterir.
Enflasyonun yükselmesine sebep olan bir başka durum ise, ithal edilen malların fiyatlarının artmasıdır. İthal edilen malların fiyatları arttıkça bu mallara yapılan para miktarı da çoğalmaktadır. Bu durum dış ticaret açığına sebep olur, Merkez Bankası dış ticaret açığını kapatmak için para arz eder ve arz edilen paranın karşılığının olmaması sebebiyle enflasyon yükselişe geçer.
Enflasyonun yükselmesine sebep olan durumlardan bazıları ise genel olarak şu şekildedir. Kamu gelirinin yapılan kamu harcamalarından daha az olması, yapılan tasarrufların gerçekleştirilen yatırımlardan miktar olarak az olması, piyasada dolaşan para miktarının azalması gibidir.